Koalicja 5 Frakcji
Wyzwanie
Gospodarowanie odpadami jest jednym z najpoważniejszych wyzwań środowiskowych i gospodarczych. Zgodnie z prawem unijnym, Polska powinna jeszcze w 2020 roku osiągnąć poziom 50% recyklingu odpadów komunalnych, a w 2035 roku ma to być już 65%.
Strategia Europejskiego Zielonego Ładu wiąże się z koniecznością dokonania głębokiej i szybkiej zmiany nawyków konsumentów. Kluczowa we wzmocnieniu ich roli w procesie zielonej transformacji jest kwestia dostępu do zrozumiałych i wiarygodnych informacji dotyczących aspektów środowiskowych kupowanych produktów i usług, aby mogli dokonywać świadomych wyborów zakupowych.
Dziś polscy konsumenci napotykają szereg trudności z segregacją odpadów, m.in. brakuje informacji, do jakiego pojemnika wyrzucać poszczególne odpady. Na opakowaniach nie ma zrozumiałych informacji na ten temat, a stosowane do tej pory piktogramy i oznaczenia są znakami specjalistycznymi, projektowanymi z myślą o producentach, organizacjach odzysku czy firmach przetwarzających odpady, a nie konsumentach.
Opis inicjatywy
Koalicja 5 Frakcji to to międzysektorowa inicjatywa ponad 50 podmiotów:
- producentów wprowadzających opakowania na rynek,
- organizacji prowadzących działania edukacyjne w zakresie segregacji i odzysku,
- gmin i miast, odpowiedzialnych za obowiązek odbioru odpadów.
Misją Koalicji jest zwiększenie poziomu prawidłowej segregacji odpadów i odzyskiwania surowców. Cele Koalicji to:
- Zwiększenie poziomu poprawnego segregowania odpadów wśród konsumentów,
- Poprawa wiarygodności i przejrzystości komunikatów związanych z recyklingiem, szczególnie opakowań,
- Wzmocnienie pozycji konsumentów w procesie zielonej transformacji.
Łączy ona różne sektory, aby podnieść efektywność już prowadzonych działań i poszukać nowych, odpowiadających w innowacyjny sposób na wyzwania rynkowe.
Koalicja 5 Frakcji zaprojektowała jednolity system oznakowania, w postaci kolorowych piktogramów w kształcie kosza, precyzyjnie informujący o przyporządkowaniu odpadu do odpowiedniego kosza. Producenci mogą umieszczać piktogramy na swoich opakowaniach, gminy i miasta – na pojemnikach i workach na odpady, a organizacje prowadzące działania edukacyjne umieszczać je w swoich materiałach.
Każdy z piktogramów składa się z 3 elementów:
- Górna część piktogramu wskazuje którego elementu opakowania dotyczy informacja
- Środkowa część wskazuje, do którego pojemnika na odpady należy wyrzucić dany element opakowania
- Dolna część wskazuje, jak przygotować dany element opakowania do wyrzucenia
Koalicję 5 Frakcji wyróżnia nie tylko innowacyjny system oznakowania. To także sposób, w jaki ta idea jest tworzona – partycypacyjnie, w drodze szerokich konsultacji społecznych i branżowych. Idea miała swój początek podczas dyskusji na wydarzeniu Kampanii 17 Celów, której efektem było zawiązanie grupy inicjatywnej. Po przeprowadzeniu analizy rynku i zidentyfikowaniu wyzwania, jakim jest osiągnięcie przez Polskę wymaganych poziomów recyklingu i przygotowania do ponownego użycia odpadów opakowaniowych, Koalicja przeprowadziła konsultacje z ekspertami, otwartą sesję dialogową z interesariuszami oraz konsultacje konsumenckie.
Koalicja przeprowadziła też badanie konsumenckie (Kantar Millward Brown na zlecenie partnera koalicyjnego Carrefour Polska), które obejmowało m.in. znajomość zasad selektywnej zbiórki odpadów oraz deklaracje segregowania. Wyniki pokazały, że znajomość pojęcia „selektywna zbiórka i recykling” oraz segregowanie odpadów (umieszczanie ich w odpowiednich pojemnikach na śmieci przeznaczonych na papier, szkło, plastik oraz bioodpady) to powszechnie deklarowane postawy. Jednak konsumenci napotykają szereg trudności z segregacją odpadów, m.in. brakuje informacji, do jakiego pojemnika wyrzucać poszczególne odpady. Z badania wynika, że eko-oznakowania na opakowania przygotowane przez Kolację 5 Frakcji są odpowiedzią na zdiagnozowany problem – są nie tylko czytelne (98% respondentów) ale też zachęcają do segregowania (92%).