Europejski System Handlu Uprawnieniami do Emisji (EU ETS) jest kluczowym elementem polityki Unii Europejskiej na rzecz walki ze zmianą klimatu oraz jej podstawowym narzędziem służącym do zmniejszania emisji gazów cieplarnianych (np. dwutlenku węgla) w opłacalny sposób. Zasady jego funkcjonowania są określone dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady Europejskiej.
Celem EU ETS jest obniżenie do 2020 roku emisji dwutlenku węgla z instalacji objętych systemem o 21% względem roku 2005, kiedy program został uruchomiony. W celu monitorowania efektów i weryfikowania stopnia realizacji planu, wprowadzono trzy okresy rozliczeniowe: 2005-2007, 2008-2012, 2013-2020.
System obejmuje ponad 11 tys. instalacji w sektorze energetycznym i przemysłowym na obszarze UE i Norwegii, które są odpowiedzialne za blisko połowę unijnej emisji dwutlenku węgla. System działa na zasadzie tzw. „cap and trade” [carbon caps and emissions trading, z ang. limit węgla i handel emisjami]. Komisja Europejska ustala, w ramach każdego okresu rozliczeniowego, dopuszczalny limit emisji, który w kolejnych latach jest zmniejszany w sposób pozwalający osiągnąć unijny cel w 2020 roku. Jedno uprawnienie do emisji daje posiadaczowi prawo do emisji jednej tony CO2 w ramach swojej działalności lub równoważnej ilości innego gazu cieplarnianego (gazami cieplarnianymi objętymi systemem ETS jest przede wszystkim dwutlenek węgla, a od 2013 r. również podtlenek azotu i perfluorowęglowodory, których emisja wyrażona jest w ekwiwalencie dwutlenku węgla).
Państwa członkowskie, w oparciu o określone limity, opracowują Krajowe Plany Rozdziału Uprawnień (KPRU) i określają przyznaną bezpłatnie liczbę uprawnień do emisji dla instalacji uczestniczących w EU ETS w ich kraju. Po zgłoszeniu przez wszystkie państwa członkowskie swoich wykazów, Komisja Europejska akceptuje plany emisyjne lub koryguje je. W każdym roku uczestnik systemu, pod groźbą kary finansowej, musi rozliczyć rzeczywistą emisję poprzez umorzenie odpowiedniej liczby uprawnień do emisji. Jeśli instalacja zredukuje emisję poniżej przyznanego jej limitu („cap„), może zachować część posiadanych uprawnień na pokrycie swoich przyszłych potrzeb, albo np. sprzedać je innej instalacji, która posiada za mało uprawnień („trade„).
« Powrót do listy haseł